1. Jak długo kandydaci oczekują na realizację adopcji?

Czas realizacji planów adopcyjnych przez kandydatów liczy się od dnia ich zgłoszenia się do Ośrodka z wymaganymi dokumentami i zależy w dużym stopniu od oczekiwań samych kandydatów wobec dziecka, którym gotowi są oni zaopiekować się. Trwa on najczęściej od 9 miesięcy do kilku lat.

Zazwyczaj szybciej finalizują adopcję kandydaci zgłaszający gotowość adopcji dziecka w wieku szkolnym i przedszkolnym, jak również kandydaci gotowi adoptować rodzeństwo (czworo, troje lub dwoje rodzeństwa) lub dziecko z problemami zdrowotnymi.

Na każdym etapie procedury adopcyjnej – w trakcie realizacji programu diagnostyczno – edukacyjnego, jak i po uzyskaniu kwalifikacji na rodzinę adopcyjną – rodzina ma prawo do zmiany własnych oczekiwań, tzn. zmiany oczekiwań względem płci dziecka, jego wieku, stanu zdrowia czy liczby dzieci, które gotowa jest adoptować.

2. Czy Polaków mieszkających poza granicami Polski dotyczy taka sama procedura adopcyjna jak innych kandydatów realizujących adopcję w kraju?

Zgodnie z art.114 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

§ 1 Przysposobienie, które spowoduje zmianę dotychczasowego miejsca zamieszkania przysposabianego w Rzeczypospolitej Polskiej na miejsce zamieszkania w innym Państwie, może nastąpić wówczas, gdy tylko w ten sposób można zapewnić przysposabianemu odpowiednie zastępcze środowisko rodzinne.

§ 2 Przepis § 1 nie ma zastosowania, jeżeli pomiędzy przysposabiającym a przysposabianym istnieje stosunek pokrewieństwa lub powinowactwa albo, gdy przysposabiający już przysposobił siostrę lub brata przysposabianego.

W świetle powołanego przepisu adopcja zagraniczna oznacza przysposobienie małoletniego obywatela polskiego, zamieszkałego w Polsce, powodujące przeniesienie dziecka na stałe za granicę i nie jest tutaj istotna narodowość przysposabiających małoletniego. Tak więc, przysposabiającymi mogą być zarówno cudzoziemcy jak i obywatele polscy stale zamieszkujący za granicą. Decydującym jest bowiem zmiana miejsca zamieszkania dziecka po orzeczeniu przysposobienia. Nadto, adopcja zagraniczna, z wyjątkiem sytuacji opisanej w § 2, może nastąpić tylko wówczas, gdy zostanie ustalone, że odpowiednim środowiskiem rodzinnym dla dziecka jest rodzina adopcyjna i gdy nie ma możliwości jego przysposobienia w Polsce. Tym samym, obywatele polscy zamieszkujący na stałe za granicą chcąc przysposobić dziecko w Polsce podlegać będą procedurze adopcyjnej związanej z adopcją zagraniczną. Zgodnie z przepisem art. 168  ustawy z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, adopcję zagraniczną mogą prowadzić wyłącznie ośrodki upoważnione, wskazane w obwieszczeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

W sytuacji, kiedy pobyt kandydatów na rodzinę adopcyjną poza Polską ma jedynie charakter czasowy, bądź krótkotrwały, a adopcja nie będzie się wiązała ze zmianą przez dziecko na stałe miejsca zamieszkania za granicę, istnieje możliwość realizacji procedury przysposobienia dziecka z wyłączeniem stosowania ww. art.114 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Przesłankami, które mogą wskazywać na czasowy – przejściowy charakter pobytu za granicą są m.in. fakt posiadania zameldowania na pobyt stały w Polsce, posiadanie mieszkania, domu w Polsce, a więc potwierdzenie, że centrum życiowe kandydatów na rodzinę adopcyjną jest nadal w Polsce. Tacy kandydaci mogą przejść procedurę adopcyjną (przygotowanie merytoryczne, diagnozę, uzyskanie kwalifikacji, przysposobienie określonego dziecka) za pośrednictwem wybranego ośrodka adopcyjnego w kraju.

3. Jak napisać życiorys? Czy można go złożyć w formie CV?

Nie, życiorys powinien być zredagowany w formie opisowej. Powinien on zawierać niżej wymienione elementy:

– dane personalne z uwzględnieniem daty i miejsca urodzenia

– krótki opis rodziny, w której osoba wychowała się

– informacje o wykształceniu

– informacje o pracy zawodowej

– krótka historia znajomości ze współmałżonkiem (za wyjątkiem osób samotnych ubiegających się o adopcję)

– w przypadku osób, które zawarły kolejny związek małżeński, krótka wzmianka na temat poprzedniego związku

– informacja o już posiadanych dzieciach biologicznych lub przysposobionych (za wyjątkiem osób bezdzietnych)

– zainteresowania i ulubione sposoby spędzania czasu wolnego

Do życiorysu można dodać wszelkie inne informacje, które uznają Państwo za istotne. Każdy z małżonków pisze osobny życiorys i składa pod nim własnoręczny podpis.

4. Jak napisać wniosek do Ośrodka?

Wniosek może być napisany w sposób zbliżony do podania, aczkolwiek nie ma ścisłych wytycznych określających dokładnie jego formę. Powinien w szczególności zawierać:

– informację kiedy, w jakich okolicznościach oraz dlaczego została podjęta decyzja o adopcji

– wstępne określenie gotowości do przysposobienia dziecka/dzieci z podaniem liczby, płci i wieku

We wniosku można zawrzeć dowolne ogólne informacje przybliżające Ośrodkowi Państwa osoby. Małżonkowie piszą jeden wspólny wniosek i oboje składają pod nim własnoręczne podpisy.

5. Jak mogę oddać dziecko do adopcji?

Jeśli rodzice dziecka podejmą decyzję o oddaniu dziecka do adopcji mogą skontaktować się z najbliższym ośrodkiem adopcyjnym, który będzie ich wspierał i pomagał w przeprowadzeniu niezbędnych procedur prawnych oraz w zabezpieczeniu sytuacji dziecka do czasu jego umieszczenia w rodzinie adopcyjnej.

● Zgodnie z art. 119 1 § 1 i art. 119 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rodzice dziecka mogą przed sądem opiekuńczym wyrazić zgodę na przysposobienie swego dziecka w przyszłości bez wskazywania osoby przysposabiającego. Rodzicom, którzy wyrazili taką zgodę, władza rodzicielska i prawo do kontaktów z dzieckiem nie przysługują. Zgodę tę rodzice mogą odwołać przez oświadczenie złożone przed sądem opiekuńczym, najpóźniej do czasu wszczęcia sprawy o przysposobienie. Jednocześnie przepisy stanowią, iż zgoda ta może być wyrażona przez rodziców nie wcześniej niż po upływie 6 tygodni od urodzenia się dziecka.

● Jeśli rodzice podejmą decyzję o oddaniu dziecka do adopcji już w okresie ciąży, mogą skontaktować się z ośrodkiem adopcyjnym, osobiście lub telefonicznie. Pracownik ośrodka udzieli niezbędnych informacji, pomocy i wsparcia. Ośrodek adopcyjny, na prośbę matki/rodziców dziecka będzie pozostawać w kontakcie z upoważnionym pracownikiem szpitala, w którym odbędzie się poród. Po wypisaniu ze szpitala dziecko umieszczone zostanie w pieczy zastępczej – najczęściej w pogotowiu rodzinnym, gdzie będzie przebywało do czasu adopcji. Ośrodek, po upływie 6 tygodni od porodu, wystąpi do Urzędu Stanu Cywilnego o wydanie odpisu zupełnego aktu urodzenia dziecka, umówi w sądzie rodzinnym termin wyrażenia przez rodziców dziecka zgody na przysposobienie. Pracownik ośrodka może towarzyszyć rodzicom podczas wizyty w sądzie. Samo złożenie oświadczenia przez rodziców odbywa się w gabinecie sędziego bez udziału osób trzecich.

● Matka dziecka, może również poinformować pracownika szpitala o zamiarze pozostawienia dziecka po porodzie w szpitalu. W takiej sytuacji pracownik socjalny szpitala podejmie odpowiednie kroki związane z zabezpieczeniem sytuacji dziecka, a rodzice dziecka będą mogli po upływie 6 tygodni od porodu złożyć w sądzie oświadczenie o wyrażeniu zgody na przysposobienie swego dziecka.

● Co ważne, pozostawienie dziecka w szpitalu z informacją, iż rodzice dziecka pragną aby trafiło ono do adopcji, nie wiąże się dla nich z żadnymi konsekwencjami prawnymi czy finansowymi. Daje natomiast dziecku szansę na szybkie przysposobienie, a w przyszłości poznanie swojego pochodzenia i tożsamości, co jest niezwykle ważne dla jego prawidłowego rozwoju.

● W sytuacji kiedy matka dziecka jest osobą nieletnią (nie ma ukończonych osiemnastu lat) również może złożyć przed sądem zgodę na przysposobienie swego dziecka w przyszłości bez wskazywania osoby przysposabiającego. Jednakże, z uwagi na fakt, iż nie jest osobą pełnoletnią, w sądzie muszą jej towarzyszyć rodzice lub opiekun prawny.

● Rodzice dziecka mogą liczyć w każdym czasie na wsparcie ze strony pracowników ośrodka adopcyjnego – psychologa, pedagoga czy prawnika, zarówno w okresie poprzedzającym sam poród, ale także w okresie kiedy ich dziecko trafi już do rodziny adopcyjnej. Skontaktowanie się rodziców/matki dziecka z ośrodkiem adopcyjnym w sytuacji, kiedy jedynie rozważają możliwość oddania dziecka do adopcji nie oznacza, że pracownik ośrodka będzie ich/ją do takiej decyzji namawiał. Decyzję samodzielnie podejmują rodzice/matka dziecka, a pracownik ośrodka służy jedynie wsparciem i pomocą w tej trudnej dla nich sytuacji.